व्यवसाय करावा की नोकरी? तुम्ही पण या गोंधळात अडकले आहात का….?

• Facebook
• Instagram
• YouTube
• WhatsApp

व्यवसाय सुरू करायचा की पारंपारिक नोकरीची निवड करायची हा जुना प्रश्न प्रत्येकाच्या करिअरच्या मार्गांचा विचार करताना अनेकांना गोंधळात टाकतो. दोन्ही पर्यायांमध्ये त्यांचे फायदे आणि तोटे आहेत आणि योग्य निर्णय घेणे अनेक घटकांवर अवलंबून असते. या लेखात, आम्ही व्यवसाय मालकी आणि नियमित रोजगार या दोन्हीच्या साधक आणि बाधक गोष्टींचा अभ्यास करू, तुम्हाला कोणता मार्ग तुमच्यासाठी सर्वात योग्य आहे हे स्पष्ट करण्यात मदत करेल.

व्यवसाय करावा की नौकरी या प्रश्नाचा नीट विचार करणे गरजेचे आहे. व्यवसाय आणि नोकरी जरीही वेगवेगळ्या गोष्टी असल्या तरी हेतू हा एकच आहे तो म्हणजे रोजगार. प्रत्येकाला उदरनिर्वाह करण्यासाठी पैसा हि एक आवश्यक बाब आहे. ज्या हेतूने आपण समाजात वावरतो त्यावरून स्पष्ट असे दिसते की आज प्रत्येक व्यक्ती आपल्यासाठी वा आपल्या परिवारासाठी पैसा कमवून आपल्या वयक्तिक गरजा भागवण्याचा प्रयत्न करत असते.

आपल्या संस्कृतीत रोजगार हा परंपरेनुसार केल्या जाण्याची पद्धत आहे. पूर्वी कुंभाराचा मुलगा कुंभार, गवंड्याचा मुलगा गवंडी आणि पुरोहितापा मुलगा पुरोहित अशी पद्धत होती. आता डॉक्टर ला आपल्या मुलाने समोर चालून डॉक्टर व्हावे असे वाटते, तर वकिलाच्या मुलाला देखील असे वाटते कि जस मी वकील आहे तसेच माझ्या घरात देखील वकीलच बनावे त्याच प्रकारे उद्योजक किंवा व्यापाऱ्याला देखील असेच वाटते कि जो व्यवसाय आपण उभारला आहे तो व्यवसाय असाच पुढे चालावा आणि आपल्या वारसाने हा समोर चालवावा.

1) स्वातंत्र्य विरुद्ध स्थिरता (Freedom vs. Stability)

व्यवसाय सुर करून तुम्ही एक स्वतंत्ररित्या त्यामध्ये काम करू शकता ज्यामध्ये ना कधी वेळेचं बंधन असते ना कोणाची आपल्यावर मालकी. एक उद्योजक म्हणून, तुमच्याकडे तुमचे नशीब घडवण्याची, महत्त्वाचे निर्णय घेण्याची आणि तुमचे स्वतःचे वेळापत्रक तयार करण्याची शक्ती आहे. उलटपक्षी नोकरी म्हणजे, निश्चित कामाचे तास, स्थिर वेतन हे होय. तुम्ही संरचित आणि अंदाज लावता येण्याजोग्या जीवनशैलीला प्राधान्य दिल्यास, नोकरी अधिक योग्य असू शकते. तथापि, जर तुम्ही आव्हानांवर भरभराट करत असाल आणि तुमची पूर्ण क्षमता एक्सप्लोर करू इच्छित असाल, तर उद्योजकता तुमच्यासाठी फायदेशीर व किफायतशीर ठरू शकते.

2) जोखीम आणि बक्षीस (Risk and Reward)

व्यवसाय चालवण्यामध्ये मोठ्या प्रमाणात जोखीम असते. स्टार्टअप्सना अनेकदा आर्थिक अनिश्चिततेचा सामना करावा लागतो आणि त्यांना नफा मिळविण्यासाठी वेळ लागू शकतो. तथापि, उपक्रम यशस्वी झाल्यास बक्षिसे विलक्षण असू शकतात. याउलट जॉब पोझिशन्स, सामान्यत: कमी जोखीम देतात, परंतु बक्षिसे पूर्वनिर्धारित पगार आणि फायदे पॅकेजपर्यंत मर्यादित असू शकतात.

3) काम आणि जीवनाचा ताळमेळ (Work-life Balance)

उद्योजक अनेकदा त्यांच्या उपक्रमांमध्ये त्यांचे हृदय आणि आत्मा ओततात, ज्यामुळे कामाचे तास जास्त होतात आणि तणावाची पातळी वाढते. तथापि, त्यांच्याकडे सीमा निश्चित करण्याची आणि त्यांना अनुकूल अशी जीवनशैली तयार करण्याची लवचिकता आहे. नोकर्‍या सामान्यत: प्रस्थापित कामाच्या तासांसह येतात, ज्यामुळे काम आणि वैयक्तिक जीवन यांच्यातील स्पष्ट विभाजन होते. दोन पर्यायांमध्‍ये निर्णय घेताना तुम्ही प्राथमिकता आणि तुम्‍हाला कोणती जीवनशैली राखायची आहे हे तुमच्यावर निर्धारित आहे.

4) आर्थिक विचार (Financial Considerations)

व्यवसाय सुरू करण्यासाठी भांडवल आणि गुंतवणूक या गोष्टीची आवश्यकता असते, जे एक लक्षणीय आर्थिक भार असू शकते. याउलट, नोकर्‍या सतत उत्पन्नाचा प्रवाह, नोकरीची सुरक्षितता आणि आरोग्य विमा आणि सेवानिवृत्ती योजनांसारखे फायदे देतात.

जीवन बदलणारी ही निवड करण्यापूर्वी सखोल संशोधन करणे, मार्गदर्शक किंवा अनुभवी व्यावसायिकांकडून मार्गदर्शन घेणे फार आवश्यक आहे. लक्षात ठेवा की कोणताही निर्णय दगडावर ठेवला जात नाही, यामध्ये स्वतःचे सामर्थ्य, बळकट इच्छा असणे फार गरजेचे आहे. तुम्ही कोणताही मार्ग निवडा, तो एक यशस्वी आणि परिपूर्ण प्रवास करण्यासाठी योग्य आहे कि नाही याची आतोनात खात्री करा आणि मगच त्यात उतरा.

ब्लॉग आवडला असेल तर नक्कीच पूर्ण वाचा आणि उपयोगी आहे असे वाटत असल्यास नक्कीच गरजू लोकांपर्यंत पाठवा.

• व्यवसायिकांसाठी ITR
• ITR काय आहे?
• व्यवसाय करायचा तर शिकावे लागेल
• “बिझनेस नेटवर्किंग” ओळखीतून व्यवसाय वाढवण्याची पद्धत
• उद्योग क्षेत्रात योग्य साथीदार (Partner) कसा शोधावा?