हिंदू अविभाज्य कुटुंब (HUF) म्हणजे पिढ्यानपिढ्या एकत्र राहणाऱ्या आणि एका सामायिक पूर्वजापासून वंशावली असलेल्या हिंदू व्यक्तींचा समूह. HUF मध्ये पुरुष सदस्य, त्यांच्या पत्नी आणि त्यांची अपुर्ण वयीन मुले यांचा समावेश होतो. HUF कायद्याने एक स्वतंत्र व्यक्ती मानले जाते आणि त्याचे स्वतःचे उत्पन्न, मालमत्ता आणि जबाबदाऱ्या असू शकतात.
HUF चे फायदे
- कर बचत: HUF ला व्यक्तींपेक्षा वेगळे कर दर लागू होतात. काही प्रकरणांमध्ये, HUF म्हणून कर भरणे तुम्हाला कर वाचवू शकते.
- वर्गीकरण: HUF ला HUF सदस्यांमध्ये उत्पन्न आणि मालमत्ता पुनर्वितरित करण्याची लवचिकता असते.
- व्यवसाय: HUF व्यवसाय चालवू शकतो आणि त्याचे स्वतःचे बँक खाते असू शकते.
- मालमत्ता: HUF मिळकत धारण करू शकतो आणि ती सदस्यांमध्ये वारशाने मिळवू शकतो.
HUF चे तोटे
- जटिलता: HUF ची निर्मिती आणि व्यवस्थापन अधिक जटिल असू शकते.
- कर: HUF ला व्यक्तींपेक्षा वेगळे कर दर लागू होतात. काही प्रकरणांमध्ये, HUF म्हणून कर भरणे तुम्हाला जास्त कर भरावा लागू शकतो.
- जबाबदारी: HUF च्या कर्ज आणि इतर जबाबदाऱ्यांसाठी सर्व सदस्य संयुक्तपणे जबाबदार असतात.
HUF साठी पात्रता
- HUF मध्ये पुरुष सदस्य, त्यांच्या पत्नी आणि त्यांची अपुर्ण वयीन मुले यांचा समावेश असतो.
- HUF चे सदस्य हिंदू असणे आवश्यक आहे.
- HUF चे सदस्य एका सामायिक पूर्वजापासून वंशावली असणे आवश्यक आहे.
HUF कसे तयार करावे
- HUF तयार करण्यासाठी कोणत्याही औपचारिक नोंदणीची आवश्यकता नाही.
- HUF तयार करण्यासाठी, कुटुंबातील सदस्यांनी एकत्र राहण्याचा आणि एका सामायिक पूर्वजापासून वंशावली असल्याचे मान्य करणारा एक लिखित करार तयार करणे आवश्यक आहे.
HUF बद्दल FAQs
Q1: HUF आणि व्यक्तीमध्ये कराच्या बाबतीत काय फरक आहे?
HUF ला व्यक्तींपेक्षा वेगळे कर दर लागू होतात. HUF साठी, पहिले ₹5 लाख पर्यंतचे उत्पन्न करमुक्त आहे, तर पुढील ₹5 लाख पर्यंतच्या उत्पन्नावर 20% कर लागू आहे. ₹10 लाख ते ₹25 लाख पर्यंतच्या उत्पन्नावर 30% कर लागू आहे आणि ₹25 लाख पेक्षा जास्त उत्पन्नावर 30% अतिरिक्त अधिभारासह 30% कर लागू आहे. व्यक्तींसाठी, पहिले ₹2.5 लाख पर्यंतचे उत्पन्न करमुक्त आहे, तर पुढील ₹5 लाख पर्यंतच्या उत्पन्नावर 10% कर लागू आहे. ₹5 लाख ते ₹10 लाख पर्यंतच्या उत्पन्नावर 20% कर लागू आहे, ₹10 लाख ते ₹15 लाख पर्यंतच्या उत्पन्नावर 30% कर लागू आहे आणि ₹15 लाख पेक्षा जास्त उत्पन्नावर 30% अतिरिक्त अधिभारासह 30% कर लागू आहे.
Q2: HUF मधील उत्पन्न आणि मालमत्ता कशी विभागली जाते?
HUF मधील उत्पन्न आणि मालमत्ता दोन प्रकारे विभागली जाऊ शकते:
- कर्तृत्वाच्या आधारे: या पद्धतीनुसार, HUF मधील उत्पन्न आणि मालमत्तेचे विभाजन प्रत्येक सदस्याच्या योगदानाच्या आधारे केले जाते. उदाहरणार्थ, जर एका सदस्याने HUF च्या व्यवसायात अधिक योगदान दिले असेल तर त्याला त्या सदस्यापेक्षा जास्त उत्पन्न आणि मालमत्ता मिळेल ज्याने कमी योगदान दिले.
- समान तुकड्यांमध्ये: या पद्धतीनुसार, HUF मधील उत्पन्न आणि मालमत्ता समान तुकड्यांमध्ये सर्व सदस्यांमध्ये विभागली जाते. याचा अर्थ असा की प्रत्येक सदस्य, त्याच्या योगदानाचा विचार न करता, समान रक्कम मिळवेल.
HUF मधील उत्पन्न आणि मालमत्ता कशी विभागली जाईल हे ठरवण्यासाठी HUF च्या सदस्यांनी एकमत करारावर सहमती दर्शवणे आवश्यक आहे. करार लिखित स्वरूपात असणे आणि त्यावर सर्व सदस्यांनी स्वाक्षरी करणे आवश्यक आहे.
HUF मधील उत्पन्न आणि मालमत्तेचे विभाजन करताना लक्षात घेण्याच्या काही गोष्टी:
- HUF मधील प्रत्येक सदस्याचे योगदान विचारात घेणे आवश्यक आहे.
- HUF च्या कर्ज आणि इतर जबाबदाऱ्यांचा विचारात घेणे आवश्यक आहे.
- HUF च्या सदस्यांमधील संबंध आणि भावनांचा विचारात घेणे आवश्यक आहे.
- HUF मधील उत्पन्न आणि मालमत्तेचे विभाजन करण्याबाबत कायदेशीर सल्ला घेणे चांगले.
| ITR फॉर्म | पात्र करदाते | विवरण |
|---|---|---|
| ITR 1 | व्यक्तिगत करदाता | वार्षिक उत्पन्न ₹50 लाख पेक्षा कमी आणि सोपे उत्पन्न स्त्रोत (वेतन, पेन्शन, घरभाडे, इत्यादी) असलेले. |
| ITR 2 | व्यक्तिगत करदाता आणि हिंदू अविभाजित कुटुंब (HUF) | वार्षिक उत्पन्न ₹50 लाख पेक्षा जास्त किंवा विविध उत्पन्न स्त्रोत (वेतन, भाडे, पूंजीगत नफा, इत्यादी) असलेले. |
| ITR 3 | व्यक्तिगत करदाता आणि HUF | व्यावसायिक आणि/किंवा व्यावसायिक उत्पन्न असलेले. |
| ITR 4 | लघु आणि मध्यम व्यापारी (SMBP) आणि स्वयं रोजगार | कलम 44AD, 44AE आणि 44ADA अंतर्गत कर गणना करणारे. |
| ITR 5 | व्यक्ती आणि फर्म (निगमित नाही) | व्यवसाय आणि व्यावसायिक उत्पन्न (निगमित नाही फर्म) असलेले. |
| ITR 6 | कंपन्या आणि निगमित सहकारी संस्था | कंपन्या आणि निगमित सहकारी संस्था. |
| ITR 7 | धर्मादाय ट्रस्ट, राजकीय पक्ष, शैक्षणिक संस्था | धर्मादाय ट्रस्ट, राजकीय पक्ष, विಶिष्ट शैक्षणिक संस्था. |
HUF हा एक जटिल कायदेशीर विषय आहे. HUF बद्दल तुम्हाला काही प्रश्न असल्यास, तुम्ही ETaxwala ची मदत घेऊ शकता Etaxwala ची मदत घेण्यासाठी येथे क्लिक करा व पुढील फॉर्म भरा.
